էկոլոգիա

    ԻՄ ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐԸ 

Մեր շրջակա միջավայրը շատ աղտոտված է և մենք մեղավոր ենք  դրանում: Աշխարհում կա  յոթ միլիարդից ավել մարդ և բոլորը անխնա օգտագործում են մեր բնությունը:Մարդիկ ավտոմեքենաների և գործարանների թունավոր նյութերով աղտոտում են օդը իսկ տափոններով ՝ ջրերը: Մենք ունեննք հիմնավոր  բազմաթիվ խնդիրներ: Դրանցից մեկը մեր շրջակա միջավայրի մագրություն է: Երբ մարդիկ գնում են ճանապարհորդության իրենց հետ տանում են ուտելիք խմիջք որոնք փաթեթավորված են պոլիէթիլենային տոպրակներով: Այնտեղից վերադարնալով թողնում են անբողջ առաջացած աղբը  և աղտոտում մեր շրջակա միջավայրը:

Մեր երկրորդ  խնդիրը Սևանա լճի  աղտոտվածությունը, ջրի ցածր մակարդակը, և ձկնագողությունը: Սևանա լիճը ջրային ավազան է Հայաստանի տարացքում: Գտնվում է Գեղարքունիքի մարզում՝  ծովի մակարդակից մոտ 1900 մետր բարձրության վրա:Այն աշխարհում քաղցրահամ ջուր ունեցող 2-րդ բարձրադիր լիճն է՝ հարաֆային ամերիկայի տիտիկակա լճից հետո: Սևանա լճի երկարությունը 70 կմ է, իսկ առավելագուն լայնությունը` 55 կմ է:Խորհրդային իշխանության տարիներին լճի մակարդակը զգալիորեն նվազում է, ինչի հետևանքով տարածաշրջանում առաջանում է էկոլոգիյական խնդիր:1989 թ. ստեղծվում է  Սևանա ազգային պարկը: Ջրի մակարդակը վերականգնելու համար կարուցվումէ          Արփա-Սևան , այնուհետև  Որոտան-Արփա ջրատարները: մեզ նայև հուզում է  ձկնագողության հարցը բայց այդ  հարցը բացարձակ չի մտահոգում մեր բնապահպաններին:

Մեր երորդ խնդիրը խոսրովի  անտառ  արգելոցի պահպանությունն է :Այն կազմավորվել է 1958 թվականին, որի տարացքը` 29196 հեկտար է և այն ծովի մակերևույթից 900-2400 մ բարձրության վրա է  գտնվում: Խոսրովի անտառը1958 թվականից հանդիսանում է պետական արգելոց: Այն կազմավորվել է բուսական և կենդնական աշխարհի պահպանման և բարելավման համար: Այնտեղ կան լայնատրև իլենի, բռնչենի, արոսենի, կովկասյան ցախակեռաս:Կենդանական աշխարհին բնորոշ են հայկանկան մուֆլոնը <վայրի վոչխար>և բեզուարյան այծը:Հանդիպում են նայև ընձառյուծ, գորշ արջ, վարազ, աղվես, նապաստակ, լուսան, կզաքիս, գայլ , գորշուլ և այլն: Նաև հարուստ է թրչնաշխարհով. Հանդիպում են սև ցին, գառնանգղ, սպիտկագլուխ անգղ , վայրի աղավնի, արծիվ , ճայ և այլն: հանդիպում են շատ սողուններ մասնավորապես թունավոր գյուրզա: խոսրովի անտառում են գտնվում շատ պատմական հուշարձններ: խոսրովի անտառով է անցնում ջրառատ Ազատ գետը որի վտակների վրա կան բազմատիվ հիասքանչ ջրվեժներ :Այս տարի մեր երորդ խնդիրը առավելագույնս սրվեց հրդեհի պատճառով: Մենք այդ պատճառով կորցրեցինք մի քանի հեկտար բուսծածկ տարացք:Մոտ երկու շաբաթ այրվում էր այդ տարացքները  հրշեջները փորձում էին հանգցնել կրակի օջախները բայց դա նրանց չեր հաջողվում և մեզ այդ հարցում օգնեց Ռուսաստանի հրշեջ օդանավի մի ողջ անձնակզմ ինչպես նաև այդ տարացքի գյուղացիները: Մեզ միչ օրս հայտնի չէ հրդեհի բռնկման պատտճառը  շատերը պնդում են որ դա դիտավուրության հետեվանքով է իսկ մյուսները համոզված են որ դա արևի ուղիղ ճառագայթի և չոր բուսակաության հետևանքն է :

Այնպես որ մագուր պահելով, խնամելով և պաշտպանելով  մեր շրջակա միջավայրը և բնությունը  մենք ինքներս  կլինենք առողջ և երջանիկ:

“Տուն” ֆիլմի վերլուծություն

Տուն ֆիլմում նկարագրվում էր երկրագնդի ստեղծունը,   բնակչության խնդիրները: Ֆիլմը պատմում էր մթնոլորտի և  միջավայրի աղտոտվածության մասին : Աշխարհում մարդկանց դերը մեծ է  թե դրական և թե բացասական առումով:  Երկրի վրայից գրեթե ամեն տարի անհետանում է 13 մլն հեկտար անտառ, որի պատճառով էլ նվազում է օզոնային շերտը: Շատ կենդանատեսակներ կանգնած են ոչնչացման եզրին : Մեր երկրագնդում քաղցրահամ ջրի պաշարները քիչ են շատ երկրներ, քաղաքներ, գուղեր կանգնած են խմելու ջուր չունենալու եզրին: աշխարհում քաղցից մահանում է օրական գրեթե 5000 մարդ: Մարդիկ իրենց օգուտի համար վնասում են ողջ բնությունը  չմտածելով իրենց ապագա սերունդների մասին և արդյունքում  մենք՝ բոլորս կանգնած ենք մի ահռելի խնդրի առջև՝ բնակչությունը գնալով պակասում  է, իսկ բնությունը՝ ոչնչանում: Եվ այդ ամենի պատճառը մարդն է:

           

Ֆիլմը կարող եք դիտել այստեղ

Պոչամբարների խնդիրները

Պոչամբարների խնդիրը հատկապես սուր արտահայտված է՝ փոքր, խիտ բնակեցված երկրներում։ Որտեղ զարգացած է հանքարդյունաբերությունը, հատկապես մետաղների կորզումը։
Քանի որ հանքահարստացման գործընթացը կապված է քիմիական վերամշակման հետ, վերամշակումից հետո մնում է մեծ քանակությամբ վտանգավոր, մնացորդային, քիմիական միացություններ։ Հետևաբար առաջանում է այդ մնացորդների առանձնացման և պահպանման հարցը, անհրաժեշտություն է ստեղծվում կառուցել հատուկ ամբարներ, որոնք կապահովեն վտանգավոր մնացուկների անվտանգ պահումը։ Հանքահանման հզորության աճից կախված կառուցվում են նոր պոչամբարներ, հետևաբար նաև յուրացվում են նոր տարածքներ։ Իսկ դա դառնում է լուրջ և անլուծելի խնդիր փոքր մակերեսով երկրների համար, քանի որ այն տարածքները, որոնք օգտագործվում են  Պոչամբարների կառուցման համար, դառնում են անպետք հետագա օգտագործման համար։

Հայաստանում շահագործվում է 400 բաց հանք 22-ը պոլիմետաղական են։ մեր թվարկված խնդիրները սուր և ակտուալ են Սյունիքի մարզի համար։ Սյունիքը ամենահագեցած մարզն է մետաղական հանքերի բաշխվածության առումով։ 19 պոչամբարներից 9 գտնվում են Սյունիքում։

Նրանց թվին պատկանում են 4 պոչամբարներ, որոնք պատկանում են Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատին։ Դրանք են՝

1.     Քաջարան

2.     Փուխրուտ

3.     Լեռնաձոր

4.     Արծվանիկ

                                       Եթե չլիներ ջուրը

Ջուրը կյանք է իմացեք ,

Այն հրաշքն է բնության,

Եթե ջուրը չլիներ ,

Կյանքը մեկ օր կտևեր:

Ինչպես գիտենք մարդու օրգանիզմը մեծամասամբ բաղկացած է ջրից:
Օրինակ`  60  կգ մարդու օրգանիզմը  բաղկացած է ջրից 57%-ով, այն մոտավորապես  մարմնի զանգվածի 50 կգ- է: Մասնավորապես, մեր ուղեղի  85%-ը, մկանների 77 % , իսկ թոգերի և երիկամների 80% -ը ջուր Է : Գիտնականների այս բացահայտումից կարելի է եզրակացնել, որ կյանքը  անհամատեղելի է առանց  ջրի, մարդը կարող է ապրել առանց ուտելիքի շաբաթներ, բայց առանց ջրի ` գուցե մինչև  2օր: միյայն պատկերացնելը,   թե ինչ կլներ `եթե  չլիներ ջուրը ուղակի սարսապելի է: Կարճ ժամակահատվածում կվերանար ամեն մարդկային շունչ, կենդանակն և բուսական աշխարհ:Կմահանար ամեն մի բան բնությունում : Ժամանակի ընթացքում  կչորանար ամեն մի ծառ ,ամեն մի բույս և աշխարհը կդառնար կմաղքներից բաղկացած դատարկ մի անապատի:Գնահատեք այն ինչ ունեք, օգտագործեք ջուրը խնայողաբար և ամեն անգամ այն վատնելիս հիշեք`, թե որքան մարդ կա աշխարհում խմելու ջրին կարոտ: